Suy tim sau nửa tháng đau ngực

Ông Sang, 63 tuổi, nhồi máu cơ tim nhiều ngày không phát hiện, khi đến viện bệnh diễn tiến nhanh gây suy tim, dọa sốc tim.

Trước đó, ông Sang xuất hiện cơn đau thắt ngực, khó thở, vã mồ hôi. Triệu chứng xảy ra cả khi nghỉ ngơi lẫn gắng sức, kéo dài 15 phút thì hết, lặp lại nhiều lần. Ông cố chịu đựng, chần chừ chưa đi khám.

Nửa tháng sau, ông Sang đột ngột đau ngực dữ dội, liên tục không giảm, thở mệt, choáng váng. Ông được đưa đến bệnh viện Tâm Anh cấp cứu.

Ngày 9/10, ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Phó khoa Tim mạch Can thiệp, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau ngực trái, cơn đau kiểu đè ép, kéo dài hơn 30 phút, kèm vã mồ hôi và khó thở. Nhịp tim lên đến 120 lần/phút.

Bệnh nhân được êkip kích hoạt chụp mạch vành cấp cứu. Kết quả cho thấy hệ mạch máu nuôi tim hẹp nghẽn nặng: động mạch mũ và mạch vành phải hẹp 99% kèm huyết khối rải rác, động mạch liên thất trước hẹp 95%.

Theo bác sĩ Minh, thường các ca nhồi máu cơ tim cấp chỉ do hẹp tắc nghẽn một mạch vành, trường hợp ông Sang nghẽn nặng cả ba nhánh. Điều này nghĩa là đoạn hẹp còn lại (5%) của động mạch liên thất trước phải “gánh” nhiệm vụ tưới máu cho trái tim, không có mạch máu bàng hệ hỗ trợ. Tim không nhận đủ lượng máu nuôi nên suy yếu dần. “Bệnh sẽ nhanh chóng diễn tới đến phù phổi cấp, sốc tim nếu không can thiệp kịp thời”, bác sĩ Minh nhận định.

Ca thủ thuật đầu tiên cho ông Sang diễn ra trong vòng 45 phút sau khi nhập viện. Bác sĩ Minh cùng êkíp đặt 1 stent vào mạch vành mũ, sử dụng lượng cản quang tối thiểu (50 ml) để tránh ảnh hưởng lên chức năng thận. Sau khi mạch vành mũ được tái thông, tình trạng bệnh nhân tạm ổn định, bác sĩ tiếp tục can thiệp động mạch vành phải, đặt 1 stent mở rộng lòng mạch.

Hai trong ba nhánh mạch vành được khơi thông, tưới máu dồi dào cho tim. Ông Sang hết hẳn đau ngực, khó thở sau thủ thuật. Ba ngày sau, êkíp tiến hành can thiệp lần hai, đặt 2 stent nong rộng nhánh động mạch liên thất trước. Hệ thống siêu âm trong lòng mạch – IVUS dẫn đường trước, trong và sau can thiệp, đảm bảo bác sĩ chọn được stent kích tối ưu, stent nở trọn áp sát thành mạch ngăn ngừa tái hẹp.

Bệnh nhân tỉnh táo, sinh hoạt bình thường sau vài giờ nhờ bác sĩ luồn dây dẫn qua đường động mạch quay (ở cổ tay) thay vì động mạch đùi. Phân suất tống máu tim – EF ổn định ở mức 61%, triệu chứng hết hoàn toàn. Ông Sang xuất viện sau hai ngày.

Bác sĩ Dương Thanh Trung, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho hay, nhồi máu cơ tim là tình trạng lưu lượng máu đến một phần cơ tim bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn bởi cục huyết khối gây tắc nghẽn động mạch vành. Đây là một biến cố nghiêm trọng, gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim bị thiếu máu.

Mỗi năm, có đến 32,4 triệu ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ trên toàn thế giới. Bệnh nhân sống sót sau nhồi máu cơ tim có nguy cơ tái phát và tỷ lệ tử vong cao gấp 6 lần so với những người khỏe mạnh cùng độ tuổi. Do đó, việc cấp cứu kịp thời và can thiệp trong “giờ vàng” sẽ giúp điều trị hiệu quả, giảm biến chứng và giảm tỷ lệ tử vong.

Bác sĩ Minh nhấn mạnh, can thiệp mạch vành là chìa khóa vàng giúp khắc phục nhanh chóng tình trạng thiếu máu cơ tim, cải thiện suy tim cũng như phòng tránh sốc tim, ngưng tim – điều mà các phương pháp điều trị nội khoa không làm được. Tuy nhiên, mỗi phút trôi qua cơ tim lại bị tổn thương thêm.

Do đó để đạt hiệu quả tối ưu, toàn bộ quá trình từ cấp cứu, chụp mạch vành cho đến can thiệp phải diễn ra thần tốc. Khung “giờ vàng” can thiệp nhồi máu cơ tim là trong vòng 1-2 giờ đầu khi bệnh nhân mới xuất hiện cơn đau ngực, giúp hạn chế tình trạng cơ tim chết, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng cho người bệnh.

Thủ thuật đặt stent chỉ cải thiện tình trạng hẹp mạch vành, nhưng không điều trị được xơ vữa động mạch – tiền căn gây tắc mạch máu. Sự tắc nghẽn có thể tiếp tục xảy ra tại các vị trí khác của động mạch. Vì thế sau khi đặt stent mạch vành, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, tái khám định kỳ để ngăn ngừa tái phát.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi