Phát hiện bệnh tim bẩm sinh ở tuổi U70

Bà Mỹ, 66 tuổi, khó thở, hụt hơi tưởng do tuổi già, siêu âm tim bất ngờ phát hiện bệnh lý tim bẩm sinh tiềm ẩn nhiều năm.

Bà Mỹ (ngụ Q. Gò Vấp TP HCM) thỉnh thoảng thấy khó thở, thở gấp, hụt hơi khi đi bộ nhanh hoặc leo cầu thang trên hai lầu. Bà nghĩ đây là triệu chứng bình thường ở người cao tuổi nên không đến bệnh viện. Tháng 9/2024, bà đi khám định kỳ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, bất ngờ với chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh: thông liên nhĩ lỗ thứ hai, còn gọi là thông liên nhĩ lỗ thứ phát.

Thông liên nhĩ là bệnh lý tim bẩm sinh với sự xuất hiện của một lỗ thủng giữa hai buồng tâm nhĩ. Lỗ thông nhỏ có khả năng tự đóng, lỗ thông trung bình đến lớn có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị.

Ngày 26/9, BS.CKI Phạm Thục Minh Thủy, khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết lỗ thông liên nhĩ của bệnh nhân có đường kính khoảng 16.5 mm, gây biến chứng giãn buồng tim phải.

Theo bác sĩ Thủy, nhiều bệnh nhân thông liên nhĩ không có triệu chứng và vẫn khỏe mạnh, sinh hoạt bình thường. Như trường hợp bà Mỹ sống chung với bệnh nhiều năm mà không biết. Các dấu hiệu hụt hơi, thở gấp rất mơ hồ, thường gặp ở người lớn tuổi nên khiến bà chủ quan, không để ý. Sau khi đánh giá luồng thông và cấu trúc lân cận, êkíp chọn phương pháp can thiệp qua da bít lỗ thông liên nhĩ bằng dụng cụ cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, bản thân bà Mỹ và người nhà chưa hiểu rõ về bệnh lý này. Chị Hòa, con gái bà, bay từ Mỹ về để nghe bác sĩ giải thích. Mọi người đều nghĩ bệnh tim bẩm sinh chỉ gặp ở trẻ nhỏ, không hiểu vì sao bà Mỹ ở độ tuổi U70 lại được chẩn đoán bệnh này.

BS.CKI Vũ Năng Phúc, Trưởng khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM lý giải, thông liên nhĩ tuy là bệnh tim bẩm sinh nhưng có khả năng tự dung nạp, trẻ thường không triệu chứng cho tới khi trưởng thành.

Nhiều bệnh nhân U60, thậm chí U70 mới phát hiện thông liên nhĩ. Nếu không can thiệp xử lý, lỗ thông lớn có thể làm lưu lượng máu về tim phải gia tăng, làm giãn buồng tim. Tình trạng này kéo dài gây ra các triệu chứng khó thở, hụt hơi, và xuất hiện biến chứng nguy hiểm như suy tim, rối loạn nhịp tim…

“Ở bệnh nhân này đã xuất hiện biến chứng giãn buồng tim phải, chỉ định can thiệp bít dù thông liên nhĩ là cần thiết”, bác sĩ Phúc nhấn mạnh, thêm rằng nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh đóng thông liên nhĩ ở người lớn tuổi đem lại rất nhiều lợi ích như cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng, tăng chất lượng cuộc sống.

Ca thủ thuật diễn ra thuận lợi, nhanh chóng trong vòng 30 phút với gây tê tại chỗ. Bác sĩ Phúc cùng ê kíp chích tĩnh mạch bẹn, luồn ống thông qua mạch máu rồi đưa dụng cụ vào để bít lỗ thông. Dưới sự hướng dẫn của soi X-quang và siêu âm tim qua thành ngực, bác sĩ đưa ống thông đến vách liên nhĩ, đặt thiết bị bít dù đường kính 24 mm để phủ hoàn toàn lỗ thông. Cuối cùng, bác sĩ kiểm tra trên siêu âm tim để chắc chắn dù bám tốt, sau đó rút ống thông ra.

Bà Mỹ tỉnh táo, hết khó thở, hồi phục nhanh sau ca can thiệp, xuất viện vào ngày hôm sau. Bà được kê toa thuốc ngắn hạn để phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm trùng. Các con của bà cũng được khuyên siêu âm tim kiểm tra vì có khả năng mắc bệnh lý tương tự.

Tái khám sau ba ngày, siêu âm tim cho thấy chiếc dù bít lỗ thông liên nhĩ ổn định, không còn luồng thông tồn lưu giữa hai buồng nhĩ.

Bác sĩ Thủy cho hay không có cách ngăn ngừa dị tật thông liên nhĩ. Với những người được chẩn đoán mắc bệnh này, tuân thủ thói quen sinh hoạt và lối sống khoa học sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh cũng như ngăn ngừa biến chứng. Người bệnh nên tập thể dục đều đặn, có chế độ dinh dưỡng đa dạng nhiều nhóm chất, bổ sung thêm rau củ, ngũ cốc và hạn chế cholesterol xấu.

Ngoài ra, cần tránh bị viêm nhiễm vì bệnh tim bẩm sinh có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi, nhiễm trùng hô hấp. Phụ nữ bị thông liên nhĩ kèm tăng áp phổi nặng nên hỏi ý kiến bác sĩ khi có ý định mang thai. Người thân của bệnh nhân thông liên nhĩ cần đi khám, làm siêu âm tim để loại trừ nguy cơ mắc bệnh.

Phụ nữ trước khi có gia đình cần tầm soát bệnh tim bẩm sinh đơn giản như thông liên nhĩ lỗ thứ hai hay thông liên thất lỗ nhỏ. Các trường hợp này dù không triệu chứng, nhưng can thiệp sớm (bít lỗ thông) giúp phòng ngừa biến chứng sau này, kể cả di truyền cho con cái (khoảng 5-20%).

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi