Hết suy thận sau tán sỏi lớn

Sau khi được các bác sĩ khoa Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM tán sạch sỏi bên trái, chức năng thận của ông C. dần phục hồi.

Ông M.Q.C. (78 tuổi, Tây Ninh) đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám với triệu chứng đau tức hông lưng hai bên, bên trái đau dữ dội hơn. Cơn đau này đã diễn ra 1 tháng gần đây.

Thạc sĩ bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thanh Trúc, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho ông chụp cắt lớp vi tính (CT) nhận thấy cả hai quả thận của ông đều có sỏi. Đáng chú ý, thận bên trái có viên sỏi lớn, chiều dài 4,4cm, chiều rộng 3,5cm, có hai cạnh, hình dạng giống chiếc máy sấy tóc, được xếp loại sỏi san hô.

Ngoài ra, kết quả xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm chức năng thận còn phát hiện ông mắc thêm thận ứ nước độ 3, nhiễm trùng tiểu và suy giảm chức năng thận.

Theo bác sĩ Trúc, thông thường, tất cả lượng nước tiểu tạo ra từ thận sẽ chảy xuống bàng quang rồi thải ra ngoài. Nhưng do trong thận trái ông C. có viên sỏi rất lớn làm cản trở đường lưu thông nước tiểu, nên một phần nước tiểu bị ứ lại trong thận, dần gây ra thận ứ nước.

Thận ứ nước được chia thành 4 cấp độ theo tính chất nghiêm trọng tăng dần. Thận ứ nước độ 3 được xếp vào mức độ nặng, đã tổn thương thận. Như trường hợp ông C., thận ứ nước kéo theo nhiễm trùng tiểu và suy giảm chức năng thận. Thận bị ứ nước độ 3 đồng nghĩa tình trạng tắc nghẽn nước tiểu trong thận đã diễn ra trong thời gian dài.

Ông C. cần hai lần điều trị để hoàn toàn sạch sỏi cả hai bên thận. Trong lần điều trị đầu, bác sĩ ưu tiên xử lý viên sỏi san hô trong thận trái trước để sớm giải quyết tình trạng thận ứ nước, phục hồi chức năng thận và ngăn nguy cơ tái phát nhiễm trùng tiểu.

Do sỏi thận trái có kích thước lớn, nội soi tán sỏi qua da (PCNL) là phương pháp tối ưu, ít tổn thương thận, tỷ lệ sạch sỏi cao ngay trong một lần điều trị.

Từ lỗ nhỏ 0,5cm trên lưng trái của ông C., bác sĩ Trúc và ê kíp khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, sử dụng máy siêu âm và hệ thống chụp X-quang C-Arm để định vị và tạo một “đường hầm” từ trên bề mặt da đi thẳng vào trong thận, tiếp cận viên sỏi. Thiết bị tán sỏi được đưa vào thận qua “đường hầm” này. Dưới tác dụng của năng lượng laser, viên sỏi dần được tán thành vụn mịn rồi bị hút ra ngoài.

Sau 150 phút, qua ảnh chụp từ hệ thống C-Arm, các bác sĩ xác định thận trái của ông C. đã hoàn toàn sạch sỏi.

Hai ngày sau điều trị, thận trái của ông C. không còn ứ nước, chức năng thận phục hồi tốt.

Trong 3-4 tuần tới, ông sẽ tiếp tục điều trị các viên sỏi nhỏ bên thận phải bằng phương pháp nội soi tán sỏi ngược dòng bằng ống mềm. Bác sĩ Trúc giải thích ông C. từng mắc lao phổi, hiện mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Cuộc mổ kéo dài, người bệnh được gây mê lâu có thể ảnh hưởng đến chức năng phổi nên buộc chia thành hai lần điều trị.

Theo bác sĩ Trúc, ông C. có cơ địa dễ tạo sỏi nên sau điều trị hoàn toàn có nguy cơ sỏi tái phát. Do đó, ông cần uống nhiều nước (2-3 lít/ngày); giảm ăn mặn; giảm tiêu thụ các loại thực phẩm/đồ uống dễ tạo sỏi như thịt đỏ, thức ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia, nước uống có gas…

Bác sĩ Trúc cho biết sỏi thận là loại sỏi tiết niệu phổ biến nhất. Sỏi thận hình thành từ sự lắng đọng và kết tinh các khoáng chất trong nước tiểu.

Những viên sỏi kích thước nhỏ (từ 4mm trở xuống) thường có thể tự đào thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Sỏi lớn hơn có thể mắc kẹt trong đài bể thận, tăng dần kích thước theo thời gian và làm tắc nghẽn lưu thông nước tiểu. Khi đó, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như đau tức hông lưng, tiểu ra máu, buồn nôn và nôn, sốt, ớn lạnh… Tuy nhiên, cũng có trường hợp người bệnh không có triệu chứng ngay cả khi sỏi thận đã lớn.

Nếu sỏi thận để lâu không điều trị có thể phát sinh một số biến chứng nguy hiểm như thận ứ nước, nhiễm trùng tiểu, viêm thận, áp xe thận, teo nhỏ nhu mô thận, suy giảm chức năng thận, thậm chí nhiễm trùng vào máu có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Do đó, bác sĩ Phạm Thanh Trúc khuyên mọi người cần khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng/lần để sớm phát hiện sỏi thận nói riêng, sỏi tiết niệu nói chung để có phương án điều trị phù hợp.