Vô sinh do cạn kiệt buồng trứng ở tuổi đôi mươi

TP HCM- Cả hai buồng trứng cạn kiệt ở tuổi 28, chọc hút không thu được nang noãn nào, chị Phương phải gom noãn tích lũy một năm mới có hai phôi quý để sinh con.

Sau tuổi dậy thì, kinh nguyệt của chị Phương rối loạn kéo dài nhiều năm, chu kỳ ngày càng thưa thớt. Kết hôn một năm không có thai, năm 2020 vợ chồng chị đến một bệnh viện khám, chẩn đoán hội chứng suy buồng trứng sớm, điều trị thụ tinh ống nghiệm (IVF) nhưng kích thích buồng trứng và chọc hút không có noãn, được tư vấn có con nhờ trứng hiến tặng.

“Vô sinh ở tuổi đôi mươi là cú sốc lớn trong cuộc đời. Ngay cả khi thụ tinh ống nghiệm, tôi cũng khó có con của chính mình”, chị Phương nói hôm 19/8.

Không muốn xin trứng, chị Phương cùng chồng đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM) tìm thêm cơ hội.

ThS.BS.CKI Phạm Thị Bảo Yến cho biết, kết quả xét nghiệm chỉ số dự trữ buồng trứng (AMH) của chị Phương gần mức cạn kiệt, 0.08 ng/ml. Hormone Follicle Stimulating Hormone (FSH) được tiết ra từ tuyến yên có tác dụng kích thích nang noãn phát triển, ở phụ nữ bình thường trong độ tuổi sinh sản, xét nghiệm định lượng hormone này vào đầu chu kỳ kinh nguyệt khoảng 15 lU/L, thì chỉ số của chị Phương lên đến 42 lU/L, tương đương phụ nữ mãn kinh. Bác sĩ chẩn đoán chị mắc hội chứng suy buồng trứng sớm không xác định được nguyên nhân.

“Gom noãn tích lũy nhiều chu kỳ là phương án duy nhất giúp bệnh nhân vẫn có cơ hội sinh con bằng trứng tự thân”, bác sĩ Yến nói, cho biết một chu kỳ IVF cần khoảng 10-15 noãn trưởng thành mới có thể tiến hành. Tuy nhiên, người bệnh suy buồng trứng sớm khó có được số lượng noãn tối ưu này nên phải gom nhiều chu kỳ. Đặc biệt với những trường hợp cạn kiệt, mỗi chu kỳ chỉ lấy được 1-2 trứng.

Chị Phương được kích thích buồng trứng với phác đồ nhẹ, chu kỳ tự nhiên và gom noãn sáu chu kỳ trong suốt một năm, trong đó bốn chu kỳ chọc hút thu được bốn noãn trưởng thành, hai chu kỳ còn lại chất lượng noãn kém không có khả năng lưu trữ. Mặc dù chị Phương mong muốn gom thêm noãn nhưng vài tháng theo dõi, buồng trứng của chị không còn khả năng chiêu mộ thêm noãn. Bác sĩ quyết định dừng gom noãn để tạo phôi.

Chuyên viên phôi học lựa chọn bốn tinh binh đủ điều kiện, tiêm vào tương mỗi trứng (kỹ thuật ICSI), phôi nuôi cấy trong hệ thống tủ nuôi cấy trang bị camera quan sát liên tục tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) tạo được hai phôi ngày 3 quý giá. Vì chỉ có cơ hội cho một lần chuyển phôi duy nhất, bác sĩ quyết định khảo sát kỹ lưỡng các yếu tố về vòi trứng, buồng tử cung, niêm mạc chuyên sâu để loại trừ các vấn đề có thể đi kèm..

Cuối tháng 4/2024, chị Phương được chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển hai phôi sau rã đông vào lòng tử cung giúp đậu song thai nhưng chỉ một thai phát triển khỏe mạnh, thai còn lại ngừng phát triển ở tuần thứ 8. Thai kỳ hiện 17 tuần phát triển khỏe mạnh.

“Có con bằng trứng ít ỏi cuối cùng với tôi như kỳ tích”, chị Phương nói, xúc động cho biết thêm hành trình có con của vợ chồng chị không dễ dàng như bao người bởi thời gian gom noãn kéo dài một năm và nhiều biến cố cuộc sống cuối cùng cũng vượt qua.

Theo bác sĩ Yến, trước đó các bác sĩ IVF Tâm Anh TP HCM từng tiếp nhận và điều trị cho một trường hợp 18 tuổi suy buồng trứng sớm, được xem là chưa qua tuổi dậy thì đã mãn kinh.

Suy buồng trứng sớm (hay còn gọi suy buồng trứng nguyên phát) là tình trạng các chức năng của buồng trứng ngừng hoạt động trước 40 tuổi. Triệu chứng thường gặp của người bệnh là không có kinh nguyệt kéo dài 4-6 tháng kết hợp với hormone kích thích nang trứng (FSH) tăng cao và nồng độ estradiol giảm.

Các nguyên nhân chủ yếu như đột biến gene quy định thụ thể FSH và LH có thể làm thay đổi phản ứng của buồng trứng đối với các gonadotropin tuần hoàn này dẫn đến mô buồng trứng không hoạt động; ảnh hưởng của việc cắt bỏ buồng trứng, hóa trị hoặc xạ trị.

Phụ nữ mắc quai bị, thủy đậu, sốt rét, shigella và lao có thể phá hủy mô buồng trứng khỏe mạnh. Các bất thường về nhiễm sắc thể như Hội chứng Turner (X,0) có thể dẫn đến giảm tế bào trứng sớm trong tử cung, suy giảm tế bào trứng nhanh chóng trong giai đoạn đầu đời (trước 10 tuổi), khiến phụ nữ có rất ít hoặc không còn dự trữ buồng trứng ở gần tuổi sinh sản… Ngoài ra, nhiều trường hợp không xác định được nguyên nhân chính xác.

Có khoảng 1-2% phụ nữ dưới 40 tuổi mắc hội chứng suy buồng trứng sớm, tỷ lệ này ở phụ nữ dưới 30 tuổi còn khoảng 0,1%. Khoảng 4-10% phụ nữ mắc hội chứng suy buồng trứng sớm có thể thụ thai tự nhiên và khoảng 20% ​​sẽ kích thích rụng trứng thành công, tuy nhiên, do tính chất đa dạng của bệnh nên tỷ lệ thành công chung của việc mang thai và sinh sống chỉ đạt 25% sau khi bảo quản lạnh và cấy phôi. Khả năng mang thai của phụ nữ tăng lên khoảng 40% trong trường hợp hiến tế bào trứng sau một chu kỳ IVF và tăng lên 70-80% với bốn chu kỳ IVF.

Bác sĩ Yến cho biết, trước đây, một chu kỳ IVF cần khoảng 15 noãn trưởng thành mới có thể thụ tinh ống nghiệm, tuy nhiên người bệnh suy buồng trứng sớm khó có được số lượng noãn tối ưu. Hiện nay, tại IVF Tâm Anh TP HCM, với các công nghệ hiện đại như kỹ thuật ICSI, hệ thống phòng “lab trong lab” tiêu chuẩn siêu sạch ISO 5, chuyên viên phôi học giàu kinh nghiệm giúp nâng cao tỷ lệ thụ tinh ống nghiệm dù số lượng trứng ít ỏi.

Với khoảng vài noãn, hoặc 2-3 noãn (trường hợp người bệnh hoàn toàn cạn kiệt dự trữ buồng trứng) chuyên viên phôi học đã có thể thực hiện thụ tinh, nuôi cấy phôi, mục tiêu có được ít nhất một phôi ngày 3 hoặc ngày 5 chất lượng tốt cho người bệnh.

“Mấu chốt nâng cao tỷ lệ IVF thành công cho người bệnh suy buồng trứng sớm khi mà buồng trứng không còn khả năng chiêu mộ trứng đều đặn mỗi tháng là kỹ thuật trữ noãn, gom noãn tích lũy nhiều chu kỳ. Với chiến lược này người bệnh có được nhiều noãn, nhiều phôi trước khi dự trữ buồng trứng cạn kiệt hoàn toàn giúp tăng cơ hội có con bằng trứng tự thân”, bác sĩ Yến chia sẻ.

Bác sĩ Yến khuyến cáo thêm, dấu hiệu của suy buồng trứng sớm có thể là rối loạn kinh nguyệt trong thời gian dài, lượng kinh nguyệt không đều, có những biểu hiện của suy giảm nội tiết như bốc hỏa, chóng mặt và buồn nôn, ham muốn tình dục giảm… Nữ giới dù đã kết hôn hoặc độc thân khi có các triệu chứng bất thường nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản để được khám và điều trị sớm. Trường hợp chưa kết hôn nên cân nhắc phương pháp trữ noãn bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi