Cứu người đàn ông béo phì suy đa cơ quan

Anh Chấn, 42 tuổi, nhồi máu cơ tim cấp trên nền cơ tim giãn mạn tính, biến chứng sốc tim, suy đa cơ quan, nguy cơ tử vong cao.

Trước nhập viện ba ngày, anh Chấn (ngụ Đồng Nai) có cảm giác mệt, nặng ngực, đau vùng thượng vị, buồn nôn sau ăn. Đi khám tại cơ sở y tế địa phương, anh được chẩn đoán trào ngược dạ dày, cho uống thuốc điều trị. Bệnh không thuyên giảm, mệt kèm khó thở tăng dần, ăn gì cũng nôn ra, người nhà đưa bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu.

Ngày 14/8, BS.CKI Huỳnh Phúc Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tiếp nhận bệnh nhân trong tình trạng suy tim cấp: mệt vã mồ hôi, ngồi thở co kéo, mạch nhanh, tiểu ít, huyết áp kẹp (tình trạng khoảng cách giữa huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương nhỏ hơn hoặc bằng 20 mmHg) với các chỉ số mạch 120-130 lần/phút, huyết áp 100-110/70-80 mmHg.

Kết quả X-quang lồng ngực cho thấy phù phổi cấp, siêu âm tim tại giường xác định các buồng tim giãn lớn, co bóp tim trái giảm nhiều (EF = 10-15%). Điện tâm đồ có dấu nhồi máu cơ tim cấp vùng trước mỏm – bên kèm men tim tăng cao, suy chức năng thận và tăng cao men gan. Bác sĩ chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp biến chứng tổn thương đa cơ quan, bệnh cơ tim giãn, béo phì độ 3 (110 kg, BMI = 40,75).

Anh Chấn được điều trị hồi sức tích cực chống phù phổi cấp, sau đó chuyển đến phòng DSA để chụp mạch vành và can thiệp tái tưới máu cấp cứu. Kết quả cho thấy động mạch liên thất trước tắc hoàn toàn với nhiều huyết khối. Ê kíp can thiệp mạch tiến hành nong mạch đặt stent tại đoạn mạch vành tắc nghẽn.

Bác sĩ Nguyên đánh giá, tình trạng lâm sàng của bệnh nhân rất nặng, nguy cơ tử vong cao do chức năng tim suy giảm nặng, các buồng tim giãn lớn, kèm suy đa cơ quan, cần gấp rút nong mạch đặt stent tại đoạn mạch vành tắc nghẽn.

ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Phó khoa Tim mạch Can thiệp, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, bệnh nhân bị suy tim nặng do biến chứng cơ tim giãn và nhồi máu cơ tim cấp, nguy cơ rối loạn nhịp tim, ngừng tim trong lúc can thiệp nong mạch rất cao. Bác sĩ quyết định chạy ECMO (hệ thống tim phổi nhân tạo), đặt bóng đối xung trước và trong suốt thủ thuật để duy trì huyết áp, lọc máu, giảm nguy cơ ngừng tim trên bàn thủ thuật.

Ê kíp luồn ống thông vào động mạch vành trái, tiến hành hút huyết khối trong lòng mạch. Tiếp đến, ê kíp nong bóng để mở thông dòng chảy, đặt stent theo kỹ thuật Culottes (sử dụng 2 stent bao phủ toàn bộ chỗ chia nhánh). Sau 60 phút, động mạch liên thất trước được tái thông. Anh Chấn được chuyển về phòng Hồi sức tích cực tiếp tục theo dõi.

ThS.BS Huỳnh Khiêm Huy, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho hay, sau can thiệp, bệnh nhân thở máy, tiếp tục được chạy ECMO hỗ trợ cho tim đang suy giảm chức năng nặng, bóng đối xung để duy trì huyết áp và lọc máu. Các giải pháp trị liệu trên giúp tim hồi phục và duy trì tưới máu các cơ quan đầy đủ, ngăn ngừa suy đa cơ quan nặng thêm, sốc tim dẫn đến tử vong.

Nhờ chẩn đoán bệnh đúng, can thiệp kịp thời và hiệu quả, sau 2 tuần, anh Chấn cai được máy thở, ngưng ECMO, bóng đối xung và lọc máu. Bệnh nhân tiếp tục điều trị tại khoa Hồi sức nội tim mạch, chức năng gan, thận trở về bình thường, chức năng tim tăng lên 25%. Anh được chuyển về phòng Nội trú điều trị bệnh cơ tim giãn nở bằng các loại thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn beta… Sức khỏe anh cải thiện đáng kể, không khó thở, không đau ngực, ăn ngủ được, tự chăm sóc và vệ sinh bản thân.

Theo bác sĩ Nguyên, béo phì là yếu tố nguy cơ chính của suy tim và đột tử do có liên quan đến bệnh động mạch vành, đái tháo đường, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu. Bệnh cơ tim giãn ở bệnh nhân Chấn là hệ quả của tình trạng béo phì lâu dài không được điều trị. Anh Chấn có lối sống ít vận động nên các triệu chứng của suy tim không biểu hiện rõ. Vài năm gần đây, thỉnh thoảng anh thấy mệt, hụt hơi khi làm việc nặng, nhưng nghĩ do mình mập nên chủ quan không đi khám.

Nếu cơn nhồi máu cơ tim cấp không bộc phát, bệnh nhân chưa đến viện, bệnh cơ tim giãn không được phát hiện sẽ tiếp tục tiến triển, gây nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim, rối loạn nhịp và đột tử, bác sĩ Huy khẳng định.

Để giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và chuyển hóa, người thừa cân, béo phì nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn chế độ trị liệu thích hợp, cố gắng đưa cân nặng về giới hạn bình thường. Bệnh nhân phải được đánh giá chức năng tim mạch, kiểm tra huyết áp, đường huyết, mỡ máu… định kỳ. Khi phát hiện các bất thường như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chức năng tim…, cần điều trị ngay kể cả khi không có triệu chứng.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi