Sỏi gây phù túi mật và giãn ống mật ở người bệnh K dạ dày

TP HCM_Bà Lộc (64 tuổi) tiền sử ung thư dạ dày, vừa cấp cứu do sỏi gây viêm phù túi mật và ống mật giãn gần gấp 3 bình thường, đau bụng dữ dội.           

Ngày 30/9, tiếp nhận ca bệnh, tiến sĩ bác sĩ Phạm Công Khánh, chuyên khoa Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết người bệnh cần phẫu thuật nội soi cắt túi mật và mở ống mật chủ để lấy sỏi, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu không điều trị ngay, túi mật có thể hoại tử gây viêm phúc mạc mật. Tình trạng viêm đường mật do sỏi ống mật chủ để lâu sẽ gây sốc nhiễm trùng đường mật.

Bác sĩ thêm rằng, đây là một ca mổ khó, nguy cơ tai biến cao do người bệnh đã từng mổ mở cắt dạ dày khiến vùng bụng trên, nhất là vùng quanh ống mật chủ và túi mật dính nhiều. Tình huống mổ lại trong lúc bị viêm túi mật và viêm đường mật cấp nên càng phức tạp.

Trước đó, bà Lộc vào cấp cứu ở Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong tình trạng đau bụng quặn từng cơn ở vùng hạ sườn, kèm sốt nhẹ và nôn ói. Bà có tiền sử ung thư dạ dày cách đây 20 năm, đã phẫu thuật cắt ¾ dạ dày và hóa trị. Biểu hiện đau khi ấn nhẹ dưới sườn phải nghi ngờ viêm túi mật cấp. Ngay lập tức, bác sĩ chỉ định người bệnh làm thêm các xét nghiệm chẩn đoán để có hướng xử lý kịp thời.

Kết quả xét nghiệm máu ghi nhận tình trạng nhiễm trùng (bạch cầu tăng, CRP 87 mg/l, mức bình thường là 5 mg/l), tắc mật với chỉ số men gan và bilirubin tăng cao. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) bụng cho thấy, giãn đường mật trong và ngoài gan, ống mật chủ giãn 17,5 mm (mức bình thường theo tuổi là 6 – 7mm), đoạn cuối có nhiều sỏi, kích thước trung bình 12 x 15 mm. Túi mật có tình trạng căng to, phù nề, có sỏi nhỏ trong lòng túi, kèm thâm nhiễm mỡ xung quanh.

Bác sĩ Khánh chẩn đoán bà Lộc viêm túi mật và viêm đường mật cấp do sỏi ở túi mật và đoạn cuối ống mật chủ. “Phẫu thuật nội soi giúp người bệnh giảm đau sau mổ, phục hồi nhanh và xuất viện sớm. Đồng thời tránh những biến chứng hay gặp của mổ mở như dính ruột, nhiễm trùng vết mổ, dính ruột, tắc ruột, thoát vị thành bụng”, bác sĩ Khánh chia sẻ.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ nhận thấy đại tràng ngang dính vào túi mật và mặt trước ống mật chủ; mạc nối lớn, túi mật và mặt dưới gan và phần còn lại của dạ dày và ruột non cũng dính vào vết mổ. Do vậy, trước khi tiếp cận túi mật và ống mật chủ, bác sĩ phải cẩn trọng gỡ dính các bộ phận này, tránh nguy cơ xảy ra tai biến như chảy máu, tổn thương đường mật, thủng đại tràng và ruột non.

Sau khi gỡ dính tất cả các cấu trúc xung quanh ra khỏi thành bụng, túi mật và ống mật chủ, bác sĩ ghi nhận túi mật phù nề, căng, có dịch xung quanh, ống mật chủ căng giãn 15 mm. Bác sĩ tiến hành cắt túi mật, rồi mở ống mật chủ đoạn trên tá tràng, lấy ra được nhiều cục sỏi kích thước lớn và sỏi bùn (cặn bùn túi mật). Bác sĩ tiếp tục thực hiện nội soi đường mật, đảm bảo ống mật chủ đã sạch sỏi trước khi kết thúc ca mổ.

Hậu phẫu, bệnh nhân phục hồi tốt, vết mổ khô, có thể đi lại và ăn uống bình thường trở lại. Người bệnh xuất viện sau 3 ngày.

Bác sĩ Khánh cho biết, để phẫu thuật thành công cho một ca khó như bà Lộc cần có nhiều yếu tố, bao gồm kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ, các trang thiết bị phẫu thuật nội soi hiện đại như hệ thống phẫu thuật nội soi 4K đã mang lại hình ảnh rõ nét. Điều này giúp bác sĩ thuận lợi hơn rất nhiều trong quá trình gỡ dính, phẫu tích chính xác và an toàn trong từng thao tác nhỏ.

Sỏi túi mật và sỏi ống mật chủ là những bệnh khá phổ biến ở Việt Nam (chiếm 8-10% dân số). Nguyên nhân do vấn đề chuyển hóa, dịch mật có nồng độ cholesterol dư thừa quá cao tạo thành các tinh thể, hình thành sỏi túi mật. Do nhiễm khuẩn, ký sinh trùng kết hợp với ứ trệ dịch mật, làm tổn thương thành đường mật khiến các tế bào bị viêm loét bong vào dịch mật, gây kết tủa một số thành phần (như sắc tố mật và muối mật), dần hình thành sỏi trong ống mật. Ngoài ra, sỏi khi mới hình thành chưa có triệu chứng rõ ràng, thường được tình cờ phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ.

Tùy kích thước, số lượng sỏi, tình trạng sức khỏe, cũng như tiền sử của người bệnh mà bác sĩ có phương pháp điều trị phù hợp. Điều trị nội khoa hay ngoại khoa giúp phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm như viêm túi mật cấp, nhiễm trùng đường mật, viêm tụy cấp, sốc nhiễm trùng đường mật, suy đa tạng…

Bác sĩ Khánh khuyến cáo, bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thể thao đều đặn, mọi người nên tầm soát, kiểm tra sức khỏe định kỳ, phát sớm và điều trị kịp thời. Đối với bệnh nhân đã từng được mổ mở cắt dạ dày do ung thư và có sỏi mật nên được phẫu thuật điều trị sớm, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm. Điều quan trọng, bệnh nhân nên đến những cơ sở y tế có có trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh, thiết bị nội soi đồng bộ, hiệu đại; đội ngũ bác sĩ phẫu thuật nội soi nhiều kinh nghiệm để giúp cho quá trình phẫu thuật an toàn và mang lại kết quả điều trị tốt hơn.